امروزه جرم مزاحمت در فضای مجازی بیشتر از مزاحمت‌ در معابر عمومی اتفاق می‎افتد. و اقشار جامعه در هر سن و جنسیتی و موقعیت اجتماعی در معرض جرم مزاحمت، توهین و تهدید در شبکه‎ های اجتماعی قرار گیرند. متاسفانه این جرایم علیه زنان و کودکان بیشتر واقع می‎گردد. مزاحمت یا توهین یا تهدید می‎تواند در محیط فیزیکی و یا از طریق سیستم‎های رایانه‎ای و مخابراتی صورت گیرد. تا‎کنون به نظر می‎رسد قانون‎گذار تفکیکی میان این دو حالت قائل نشده و حکمی یکسان برای آن در نظر گرفته است. در مجله دلتا به بررسی جرم مزاحمت در شبکه‎های اجتماعی و مجازات و عواقب آن می‎پردازیم.

مجازات مزاحمت، توهین و تهدید در شبکه های اجتماعی

بر طبق قانون هرکس به وسیله سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر شخص دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا عمدا و آگاهانه به تغییر یا تحریف اقدام کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. باید در نظر گرفته شود چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد. در صورتی که مزاحمت از طریق افشای اسرار شخصی و خانوادگی صورت بگیرد و باعث خسارات مادی و معنوی و هتک حیثیت به شخص یا اشخاص شود به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. و هر کس به قصد مزاحمت و ضرر رساندن یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‎ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، به طور مستقیم یا غیر مستقیم و نقل قول از دیگران ، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، که در این صورت فرقی نمی‎کند ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، علاوه بر اینکه شخص متضرر می‎تواند در صورت امکان دادخواستی مبنی بر اعاده حیثیت بدهد ، مرتکب مزاحمت به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

در صورت مواجهه با مزاحمت در شبکه اجتماعی چه کنیم :

در صورتی که مزاحمت از طریق شبکه‎های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام ، فیسبوک و .. رخ دهد، شخص متضرر از جرم باید درخواست خود مبنی بر پیگیری به جرم مزاحمت را در دادسرای جرایم رایانه‎ای مطرح کند. در راستای شکایت باید تلفن همراه یا سایر دستگاه‎های رایانه‎ای و مخابراتی که متن پیام یا صدا و عکس و .. که مبنی بر آزار و اذیت‎ها در آن‎ها موجود باشد به دادسرا ارائه شوند.

حکم مزاحمت برای زنان در فضای مجازی چیست؟

یک حقوقدان با استناد به قانون مجازات اسلامی مصوب سال 75 مقرر می‎دارد: هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم‌ اطفال یا زنان شود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به ‌آنان توهین کند به حبس از دو تا شش ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. این وکیل دادگستری بیان کرد که هیچ‌گونه خلاء قانونی در زمینه برخورد با مزاحمت‌ها برای کودکان و بانوان وجود ندارد. وی همچنین در خصوص مزاحمت در شبکه‎های مجازی بیان کرد با توجه به اینکه ایجاد مزاحمت تلفنی یک فعل عمدی آگاهانه است و به محض کشف، ملاک مسئولیت کیفری مزاحم شناخته می‌شود و بر اساس قانون مجازات اسلامی مصوب ۷۵، هرگاه کسی به وسیله‌ تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد. که این قانون در مورد شبکه‎های اجتماعی همچون فیسبوک، وایبر، تلگرام و … صدق می‎کند.

با توجه به آمار، بسیاری از تصادفات رانندگی در اثر استفاده از مشروبات الکلی و یا استعمال مواد مخدر یا روان‎گردان بوده است. در اغلب کشورهایی که مصرف مشروبات الکلی آزاد است نیز اگر رانندگی در حالت مستی جرم محسوب شده و برای آن مجازات در نظر گرفته می‎شود.

در مجله دلتا به بررسی نظر قانونگذار در خصوص رانندگی در حالت مستی و مجازات استفاده از مشروبات الکلی در حین رانندگی می‎پردازیم. در ادامه همراه با ما همراه باشید.

روش‎های تشخیص استعمال مشروبات الکلی

در صورتی که راننده مشروبات الکلی مصرف کرده باشد، پلیس، با روش‌هایی مانند دستگاه‌های تشخیص مصرف مشروبات الکلی، آزمایش خون و آزمایش ادرار متوجه می شود که راننده از مشروبات الکلی یا مواد مخدر و روان‎گردان استفاده کرده است. در صورتی که برای پلیش روشن شود که راننده در حین رانندگی مست بوده است، راننده مجرم بوده و دستگاه قضایی او را مجازات خواهد کرد.

مجازات راننده‌ مست

طبق قانون برای شخصی که مشروبات الکلی مصرف کرده، مجازات هشتاد ضربه شلاق در نظر گرفته شده است و فرقی نمی‎کند این مصرف باعث مستی در فرد بشود یا نه. مجازاتی که تعیین شده است اصولا ساقط نمی‌شود مگر در چند مورد که  قانون مستثنا کرده است؛ مصرف کننده دیوانه باشد، به سن قانونی نرسیده و در اصطلاح صغیر باشد و یا پس از ارتکاب جرم توبه کند. باید این نکته را در نظر داشت، چنانچه مصرف‎کننده به نحو علنی و در اماکن عمومی اقدام به مصرف مشروبات الکلی کند ، مجازات وی تشدید خواهد شد و علاوه بر مجازات هشتاد ضربه شلاق به 2 ماه تا 6 ماه حبس محکوم می شود.

 رانندگی در حالت مستی مشمول مجازات‌های زیر است:

• ۸۰ ضربه شلاق برای مصرف مشروبات الکلی
• دادگاه چنانچه لازم بداند راننده متخلف را به مدت ۱ تا ۵ سال از رانندگی محروم می‎کند.
• اگرراننده مست باشد و جرم او منجر به تصادف نشود به مجازات تخلف از مقررات رانندگی و مجازات مصرف مشروبات الکلی محکوم خواهد شد.
• اگر راننده مست در حالت مستی مرتکب تصادف شود به مجازات در تخلفات رانندگی، مجازات مصرف مشروبات الکلی و مجازات صدمه‌ های غیرعمدی محکوم خواهد شد.

به طور مثال کسی که در حالت مستی رانندگی کند و دیگری را به صورت غیرعمد بکشد این فرد علاوه بر اینکه به ۸۰ ضربه شلاق محکوم می‌شود، برای رانندگی در حالت مستی به پرداخت دیه و مجازات حبس حداقل دو سال محکوم و همچنین به تشخیص دادگاه برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی محروم می‌شود. این نکته را باید در نظر داشت که در نوع مجازات بین مرتکب جرم در حالت مستی تفاوتی وجود ندارد، اما قانون بین افرادی که به سن مسئولیت کیفری نرسیده‌اند با افرادی که مسئولیت کیفری دارند تفاوت قائل شده است و در مجازات این افراد تخفیف در نظر می‌گیرد.

بیمه ها خسارت ناشی از رانندگی در حالت مستی را پرداخت می‌کنند؟

براساس قانون، بیمه شخص ثالث باید خسارت‌های ناشی از تصادفات را در هر شرایطی پرداخت کند و تفاوتی ندارد رانندگی بدون گواهینامه باشد یا در حالت مستی. بیمه‌های شخص ثالث مکلف به‌پرداخت حق بیمه هستند زیرا شخص راننده بیمه نشده بلکه وسیله نقلیه بیمه شده است؛ اما در برخی از موارد مشاهده می شود که بیمه شخص ثالث از پرداخت حق بیمه به قربانیان حوادث خودداری می‌کند یا در مواردی نیز شرکت بیمه‌کننده نسبت به پرداخت مبلغ خسارت به قربانی یا خانواده قربانی اقدام و سپس از راننده متخلف به مراجع قضایی شکایت می‌کند و از راننده خسارت می‌گیرد. شاید بتوان گفت این اقدام شرکت‎های بیمه به استناد قانون بیمه است، که مقرر می‎دارد؛ بیمه گر مکلف است بدون هیچ شرط و اخذ تضمین خسارت زیان دیده را پرداخت کند و پس از آن می‌تواند به نمایندگی از شخص زیان‎دیده از طریق مراجع قانونی برای بازیافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده است اقدام کند. البته این به شرطی است که رانندگی در حالت مستی یا مصرف مواد مخدر یا روانگردان موثر در وقوع حادثه به تایید نیروی انتظامی، پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.